فدریکا موگرینی مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا روز سه شنبه در کنفرانس خبری با وزیر امور خارجه روسیه در بروکسل ، بار دیگر از توافق هسته ای (برجام) دفاع و بر ضرورت ادامه اجرای کامل آن توسط تمام طرف ها از جمله آمریکا تاکید کرد.
موگرینی در این کنفرانس گفت: می دانیم که آمریکا در حال مرور سیاست خود است و به آن احترام می گذاریم اما برجام متعلق به یک کشور نیست، متعلق به جامعه بین المللی و مورد تایید شورای امنیت است و مسئولیت داریم اجرای کامل آن توسط همه طرف ها را تضمین کنیم.
I know that in the United States there is a review ongoing. We respect it, but we have also the duty to make it clear, the nuclear deal does not belong to one country – it belongs to the international community, to the United Nations system. It was endorsed by the UN Security Council with a resolution and I think we share responsibility to make sure that this continues to be fully implemented by all.(1)
در همین راستا و در صورتی که خانم موگرینی و اتحادیه اروپا واقعاً مایل به تضمین اجرای کامل برجام از جانب همه طرفها هستند در اولین گام باید از آمریکا بخواهند تا مجوز فروش هواپیما، خدمات قطعات آن را صادر کرده و سپس شرکتهای هواپیمایی بزرگ مانند ایرباس و بوئینگ را ملزم نمایند که قطعات مورد نیاز هواپیماهای ایران را تامین کنند.
این موضوع از آن جا طرح میشود که عدم اجرای برجام توسط آمریکا و ترس کشورها و شرکتهای دیگر از تحریمهای آمریکا منجر به آن شده که دستکم 124 فروند از 298 فروند هواپیمای موجود در شبکه حمل و نقل هوایی کشور که شامل 41 درصد از ناوگان هوایی میشود به علت نداشتن موتور و یا قطعات و لوازم یدکی مورد نیاز ، زمینگیر و غیرفعال شود. ارزش این هواپیماها در حدود 3 میلیارد و 720 میلیون دلار- 11 هزارو 904 میلیارد تومان- تخمین زده میشود.
این در حالی است که که آمریکا مطابق با برجام متعهد به صدور مجوز فروش هواپیما و خدمات و قطعات آن در روز اجرا (Implementation day )- 26 دی ماه 1394-به ایران بود که باوجود گذشت بیش 18 ماه، از اجرای آن سرباز زده است.
چنانکه در بند 22 و 5.1.1 برجام در اینباره میخوانیم:
22. The United States will, as specified in Annex II and in accordance with Annex V, allow for the sale of commercial passenger aircraft and related parts and services to Iran; license non-U.S. persons that are owned or controlled by a U.S. person to engage in activities with Iran consistent with this JCPOA; and license the importation into the United States of Iranian-origin carpets and foodstuffs.
(ترجمه وزارت خارجه)
22- ایالات متحده، به نحو مشخص شده در پیوست 2و منطبق با پیوست 5، اجازه فروش هواپیماهاي تجاري مسافربري و قطعات و خدمات مربوطه به ایران؛ مجوز اینکه اشخاص غیرآمریکایی که در مالکیت یا کنترل اشخاص آمریکایی هستند، به نحو منطبق با این برجام با ایران تعامل نمایند؛ و مجوز واردات فرش و مواد غذایی از مبدا ایران به آمریکا را صادر خواهد نمود.
5. Other trade measures
5.1. The United States commits to:11
5.1.1. Allow for the sale of commercial passenger aircraft and related parts and services to Iran by licensing the (i) export, re-export, sale, lease or transfer to Iran of commercial passenger aircraft for exclusively civil aviation end-use, (ii) export, re-export, sale, lease or transfer to Iran of spare parts and components for commercial passenger aircraft, and (iii) provision of associated serviced, including warranty, maintenance, and repair services and safety-related inspections, for all the foregoing, provided that licensed items and services are used exclusively for commercial passenger aviation;.
(ترجمه وزارت خارجه)
ایالات متحده متعهد میشود :
اجازه فروش هواپیماي مسافربري تجاري و قطعات و خدمات مربوطه به ایران از طریق اعطاي امتیاز در موارد زیر داده خواهد شد: الف) صادرات، فروش، اجاره یا انتقال هواپیماي مسافربري تجاري انحصارا با کاربري غیر نظامی، ب) صادرات، فروش، اجاره یا انتقال قطعات یدکی و قطعات عمده براي هوایپماي مسافربري تجاري به ایران ، و ج) ارائه خدمات تبعی، از جمله ضمانت، نگهداري، و خدمات تعمیر و بازبینی هاي ایمنی براي کلیه موارد مذکور، مشروط به اینکه قطعات و خدمات مجوز داده شده انحصارا براي هوانوردي تجاري مسافري مورد استفاده قرار گیرند؛
حال این بدعهدی آمریکا در عدم صدور مجوز فروش قطعات هواپیما باوجود گذشت بیش از 18 ماه از اجرای توافق هستهای باعث شده که 124 فروند از ناوگان هواپیمایی کشور به ارزش تخمینی 11 هزارو 904 میلیارد تومان از کار بیفتد و شرکتهای بزرگ نیز از فروش قطعات هواپیما به ایران خودداری کنند. به همین جهت مناسب به نظر میرسد که خانم موگرینی از آمریکا و شرکتهای هواپیمایی مانند ایرباس فرانسه بخواهد که در راستای اجرای برجام قطعات یدکی هواپیماهای فرسوده ایرانی را فراهم نمایند تا ضرر ایران از عدم اجرای برجام به بیش از این نرسد. این مسئله فرصت مناسبی است تا صحت گفتههای اتحادیه اروپا را در سطح عملی و نه دوستیهای خاله زنکی! مشاهده کنیم.
1- https://eeas.europa.eu/headquarters/headquarters-homepage/29710/remarks-high-representativevice-president-federica-mogherini-following-meeting-foreign_en